На денешната трибина Дебати за Македонија – „Во Македонија мора да има достоинствено место за лицата со предизвици“ во Македонски Брод, пратеничката од редовите на ВМРО-ДПМНЕ Благица Ласовска посочи дека Мила Царовска законите за инклузија ги замислувала само како проект.

„Инклузијата опфаќа два сегменти образование и труд и социјала. Сакам да објаснам јас како таа политика дојде во Собранието и како стана задолжителна. Двата клучни ресори во Република Македонија тоа се министерството за труд и социјална политика и министерството за образование кое ги водеше лице кое никогаш не работело во институција, лице кое работело цел живот во невладина организација и таа министерствата ги замислуваше како проект, лицата, луѓето, законите ги замислуваше како проект. Многу често пати од говорница ја нарекувам гробар на образованието, но направи хаос и во министерство за труд и социјална политика. Мила Царовска направи таква штета во овие два ресори што ќе ни треба многу голем напор и време за да ги поправиме овие состојби“, рече Ласовска.

Таа додаде дека потребно е веќе после три или четири години да се направи навистина една добра анализа дали треба да се вратат посебните паралелки.

„Не сум слушнала каде во светот постои целосна инклузија и да постои тоа е сигурно нешто што прво и пред се има физички рампи, лифтови, материјални ресурси, капацитети по однос на човечки капацитети, тоа се образовни асистенти, дефектолози, логопеди, негуватели, негувателки, тоа кај нас во Република Македонија го нема. Ќе слушнете на телевизија дека се бараат образовни асистенти зошто? Заради тоа што таа личност замислувајќи го проектот, мислејќи дека тоа е невладина организација „Хера“ па еве проект и настрада образованието, настрада и труд и социјала и сега заради таа грешка што се направи ќе бараме образовни асистенти, нормално е дека во државата нема толку, прво беа задолжени општините во почетокот тоа беа проекти на општините и ги плаќаа по 6,000 денари УНДП, се откажуваа и сега бидејќи во средното образование нема асистенти мака мачат и родителите и наставниците во дел каде одат лицата со попреченост“, вели Ласовска.

Таа истакна дека ова е многу комплицирана тема и прво и пред се стручна тема. Ако не се слушнат стручните лица тогаш ќе се направи проект кој ниту може да се имплементира а  при тоа само ќе се фали на телевизија и на дебати дека направиле инклузија, а не е тоа така.

„Ние само укажувавме на овие предизвици за кои сега зборуваме и за кои сигурно во публиката има наставници и знаат што говорам. Тоа го кажувавме предупредувавме бидејќи знаеме со какви капацитети ние како држава располагаме и прашањето е дали лицето со било каква лесна, умерена или тешка попреченост дали низ редовниот процес на образование ќе може да ги детектира наставниот план и програма онаков каков што е да ги види неговите вештини затоа што лицата имаат вештини, но тие негови вештини може да го открие само стручен кадар кој може да забележи за што тоа лице е способно и каде да го насочи. Ние во нашето образование немаме посебни наставни планови и програми за лицата со попреченост и од тие причини беше нашата сомничавост за успехот на овој проект“, посочи Ласовска.

Таа продолжи и додаде за тоа кога сме веќе кај законот за попреченост, тој закон се нарекува закон за проценка на лицата со попреченост. Ласовска додаде дека многу мал број од граѓаните слушнале дека е донесен ваков закон пред месец дена затоа што од низата на скандали и криминали не може ни да се стигне да кажат што се се’ случило, а овој закон е многу опасен.

„Овој закон се донесе во фабриката ние така ја нарекуваме комисијата, фабрика за печатење, штанцање на „европски“ закони со европско знаменце. Наместо да повторно оди по редовна процедура, да ги прашаат стручните лица, родителите, здруженијата кои се занимаваат со лица со попреченост тие решија на ваков начин да донесат законско решение со кој ќе формираат комисија еден робусен орган во состав на МТСП кој јас и моите колеги кога го гледавме законот и говоревме сфативме дека е ова само за пред кампања, дали ќе ви се верува или не, но тоа е навистина така. Тие не мислат на лицата со посебни потреби туку мислат како нивниот кадар да добие лиценци па дури и да ги уценуваат родителите за дали ќе добијат услуги кои им се потребни. Овој закон ако беа важни лицата со попреченост тогаш ќе почнеше да важи веднаш, сега законот ќе важи 18 месеци откако ќе биде донесен, а е донесен но комисијата и лиценците сега и веднаш. Тоа значи дека само сакаат да го формираат телото и само да ги даваат лиценците значи за пари и партиски вработувања“, децидна е Ласовска.

Таа потенцираше дека самите професионалци во МТСП кои работат веќе со години не беа консултирани и се чудеа.

Тие се согласни со нивното тврдење дека ова е невидено нешто и дека не може да така да си играат со судбините на лицата со попреченост, но за жал кај нас во Република Македонија со оваа власт се е можно па дури и со лицата со попреченост.

„Во нашите разговори со здруженијата и родителите и те како велат дека такви специјализирани училишта се потребни затоа што таму се детектира вештината на лицата со попреченост. Не може наставник кој води да речеме група од 20 ученици физички е невозможно да посвети целосно внимание на тоа лице а да ги запостави останатите 19 ученика, ние тоа мора да го вратиме како нешто што било добра пракса, како нешто што дало резултати, тоа го велат и наставниците и родителите. Зошто она што беше добра пракса нешто што покажуваше резултати, нешто од кое лицата со попреченост излегуваат со одредени вештини и наоѓаа место на пазарот на трудот сега го нема и не може да биде препознаено во системот“, вели Ласовска.

Таа кажа дека важно е да сфатиме дека лицата со попреченост се околу нас, со нас, кај нашите семејства и важно најважно е да не ги разбереме како проект туку како наше секојдневие и системско решавање на проблемот.

„Прво и пред се анализа на досегашното работење на целосната инклузија во образованието и на сите законски решенија што се донесени во нивно време и во време на Јована Тренчевска и оттука да произлезат сите дефекти, а дефекти има многу. Во однос на законодавниот дом важно е законите да се носат по редовна постапка, да бидат вклучени во нивното носење стручни лица затоа што ова е тема стручна во оваа тема мора да учествуваат здруженијата, родителите, психолози, педагози, лекари сите и да на тој начин носиме законски решенија само на тој начин ако носиме законски решенија ќе можеме да дојдеме до решението“, заклучи Ласовска.